„Bretonki nad morzem” – nowy nabytek Centralnego Muzeum Morskiego

Galeria Morska znajdująca się w Spichlerzach na Ołowiance powiększyła się o niezwykłe dzieło Władysława Wankiego, ucznia Gersona i Matejki. Zakup wartego ponad 40 tys. złotych płótna możliwy był dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Uroczysta prezentacja obrazu odbyła się, 11 grudnia 2012 r. w Ośrodku Kultury Morskiej. Obecnie obraz można podziwiać w Spichlerzach na Ołowiance, w Sali Arsenału, do czasu zakończenia remontu Galerii Morskiej.

„Bretonki nad morzem” powstały pod wpływem wrażeń z pobytu w Bretanii, który zainspirował odrębny nurt twórczości artysty. Jego głównym motywem są płaskie, piaszczyste plaże i pracujące na nich rybaczki w bretońskich strojach. Obrazy bretońskie Wankiego zwracają uwagę bogactwem efektów kolorystycznych i świetlnych, specyficznym sposobem kadrowania, wzorem impresjonistów sugerującym przypadkowość ujęcia prezentowanego motywu, a także nieuchwytnym nastrojem ciszy i skupienia, podkreślającym harmonijny związek człowieka ze światem natury. Odznaczają się one wysokim poziomem artystycznym i silnie zindywidualizowanym stylem.

Władysław Wankie (ur. 1860 w Warszawie – zm. 1925 tamże) był malarzem i krytykiem artystycznym. Działał w Monachium i Warszawie. Malował sceny rodzajowe, pejzaże, a także kompozycje symboliczne, był współautorem „Panoramy Tatr”. Uczył się w Warszawie u Wojciecha Gersona (1875-80) i w Krakowie u Władysława Łuszczkiewicza i Jana Matejki (1880). W latach 1882-1903 przebywał w Monachium. Był związany z grupą polskich malarzy skupionych wokół Józefa Brandta.

W II połowie lat 80. odwiedził wybrzeże Bałtyku, co wpłynęło na zmianę tematyki i stylu jego malarstwa. Zapewne w 1888 nawiązał bliższą znajomość z Aleksandrem Gierymskim, pod wpływem którego zaczął przywiązywać większą wagę do studiów plenerowych, rozwijać wrażliwość na efekty kolorystyczne i świetlne obserwowane w naturze. Na przełomie 1893/94 Wankie odwiedził Holandię, dłuższy czas spędził również w Bretanii, w rybackiej osadzie Cancale nad zatoką Mont-St-Michel. W 1903 artysta powrócił do kraju i zamieszkał w Warszawie. W 1905 został członkiem Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych, w latach 1906-24 redagował dział artystyczny czasopisma Świat, współpracował też z Tygodnikiem Ilustrowanym i Kurierem Warszawskim. Był jednym z twórców i wieloletnim prezesem Stowarzyszenia Pro Arte.

Bretonki nad morzem, Władysława Wankie, ok. 1910-20 r., 50 x 70 cm, olej, płótno, sygnowany p.d.: „Władysław Wankie”.
Spichlerze na Ołowiance, Sala Arsenału

Materiał oprac. dr Monika Jankiewicz – Brzostowska, CMM

Zadanie dofinansowane ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego