Nowy zakup CMM

Jacek Malczewski namalował tylko cztery portrety na tle morza. Jeden z nich został właśnie zakupiony przez Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku. „Portret damy na tle morza” przedstawia prawdopodobnie Marię Balową – „femme fatale” życia Malczewskiego. Morze w tle portretu, pokazane o zachodzie słońca, wnosi nastrój zadumy i melancholii, symbolizuje tajemnicę, nieskończoność, tęsknotę za nieodgadnionym i nieogarnionym.

Jest to rzadki w twórczości tego artysty przykład portretu na tle morza. Dwa tak zakomponowane portrety jego autorstwa znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie a jeden w Lwowskiej Galerii Obrazów. Motywy morskie pojawiały się też czasem w tle kompozycji o charakterze symbolicznym.

Od początku istnienia Centralnego Muzeum Morskiego jednym z jego zadań priorytetowych, jest poszerzenie kolekcji polskiego malarstwa marynistycznego z II poł. XIX wieku i z okresu II Rzeczypospolitej. Wspomniany obraz Jacka Malczewskiego w znaczący sposób tę kolekcję wzbogacił. Został on umieszczony na ekspozycji stałej pt. „Galeria Morska” znajdującej się w Spichlerzach na Ołowiance, prezentującej najciekawsze dokonania malarstwa polskiego i europejskiego z zakresu marynistyki i krajobrazu nadrzecznego, reprezentowane w zbiorach CMM.

Obraz zakupiono ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Towarzystwa Przyjaciół Centralnego Muzeum Morskiego.

Jacek Malczewski (1854 Radom – 1929 Kraków) studiował od 1872 r. w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie u Władysława Łuszczkiewicza, Feliksa Szynalewskiego i Henryka Grabińskiego, a w latach 1875/1876 i 1877-1879 u Jana Matejki. Wykształcenie uzupełniał w Ecole des Beaux Arts w Paryżu pod okiem Ernesta Lehmana. Przez wiele lat był wykładowcą i profesorem krakowskiej Szkoły (od 1900 r. Akademii) Sztuk Pięknych w Krakowie, w latach 1912-1914 piastował godność rektora tej uczelni.

Artysta pozostawił po sobie ponad dwa tysiące obrazów o tematyce inspirowanej twórczością Juliusza Słowackiego, nawiązującej do martyrologii Polaków po Powstaniu Styczniowym, portretów, scen rodzajowych i pejzaży pozostających pod silnym wpływem symbolizmu. Największe kolekcje jego prac znajdują się w Muzeum Narodowym w Poznaniu i Muzeum Narodowym w Krakowie.
Twórczość Jacka Malczewskiego uważana jest powszechnie za wybitną, a jego nazwisko wymieniane na równi obok nazwiska Jana Matejki. Podobieństwa dotyczą nie tyle samej materii malarskiej, co silnego pierwiastka patriotycznego zawartego w twórczości obu mistrzów.