• Oddziały Narodowego Muzeum Morskiego w dniu 30.03.2024 r. będą czynne w godzinach 10:00-13:00. Muzeum Zalewu Wiślanego będzie w tym dniu zamknięte. W dniach 31.03-1.04.2024 r. (Wielkanoc) wszystkie oddziały NMM będą zamknięte
• Sala "Arsenał" w Spichlerzach na Ołowiance wyłączona ze zwiedzania do 12 maja 2024 ze względu na przygotowania do nowej wystawy czasowej
• Prom "Motława" ze względu na remont nabrzeża nie kursuje do odwołania
• Oddział Żuraw pozostaje zamknięty dla zwiedzających w związku z prowadzonymi pracami remontowymi - przeczytaj

Warsztaty o skórze archeologicznej

Jak przebiega proces degradacji skóry w środowisku mokrym, jakimi metodami konserwuje się skórę archeologiczną i jak mikroskopowego rozróżnić gatunki skóry współczesnej. We wrześniu w Ośrodku Kultury Morskiej odbyły się międzynarodowe warsztaty konserwatorskie na temat skóry archeologicznej.

Celem warsztatów, przygotowanych przez Irenę Jagielską z Działu Konserwacji Muzealiów NMM, było podnoszenie poziomu kwalifikacji zawodowych oraz pozyskiwanie nowej wiedzy z dziedziny badań, konserwacji, przechowywania i ekspozycji skóry wydobytej z mokrego środowiska. Warsztaty były prowadzone przez światowego eksperta, prof. Elizabeth Peackock z Norweskiego Uniwersytetu Nauki i Technologii w Trondheim (Norwegia) i Uniwersytetu w Göteborgu (Szwecja). Uczestnikami warsztatów, które odbywały się w języku angielskim, byli konserwatorzy z Polski i Norwegii, na co dzień borykający się z problemami zabezpieczania i konserwacji tak trudnego materiału, jakim jest skóra archeologiczna.

Wykłady prof. Peackock rozpoczęły się od przedstawienia struktury skóry oraz przyczyn i przebiegu procesu jej degradacji w mokrym środowisku. W dalszej części pani profesor omówiła sposoby bezpiecznego wydobywania skóry z mokrej ziemi, dokumentacji, pakowania i przechowywania skóry przed konserwacją. Najciekawszą częścią wykładu były metody konserwacji skóry archeologicznej z odpowiednią impregnacją i suszeniem. Najczęściej stosowaną metodą na świecie jest impregnacja niskocząsteczkowym PEG-iem, gliceryną lub mieszanką tych substancji, po czym następuje suszenie metodą liofilizacji (freeze-drying). Wykłady zakończyły się przedstawieniem warunków, w jakich zabytki skórzane powinny przechowywane i wystawiane.

Wyjątkowo ciekawe były zajęcia praktyczne, które rozpoczęły się od nauki makroskopowego i mikroskopowego rozróżniania gatunków skóry współczesnej. Na tej podstawie uczestnicy warsztatów próbowali zidentyfikować gatunki skóry konkretnych obiektów archeologicznych. Bardzo ważna była nauka określania stopnia degradacji skóry według skali kryteriów opracowanych dla skóry archeologicznej. Dopełnieniem warsztatów była dyskusja nad problemami rekonserwacji źle zakonserwowanej skóry i konserwacji materiałów złożonych.

Jeden dzień warsztatów poświęcony został na wizytę studyjną w Zakładzie Konserwacji Papieru i Skóry Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa i Pracowni Konserwatorskiej Instytutu Archeologii UMK w Toruniu. W obu pracowniach zapoznano się z metodami badań i konserwacji skóry. Szczególne wrażenie zrobiły zabytki skórzane, takie jak oprawy starych ksiąg, zdobione siodła czy kurdybany – skóry tłoczone, malowane i złocone.

Po zakończeniu warsztatów uczestnicy otrzymali certyfikaty podpisane przez eksperta.


Warsztaty zostały zrealizowane w ramach dodatkowego działania partnerskiego dofinansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009-2014 w ramach części „b” Funduszu Współpracy Dwustronnej, w związku z realizacją projektu „Centrum Konserwacji Wraków Statków wraz z Magazynem Studyjnym w Tczewie – budowa infrastruktury kultury Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku”. Projekt i dodatkowe działania partnerskie realizowane są dzięki wsparciu udzielonemu z funduszy norweskich i funduszy EOG, pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii, a także środków krajowych.