Złota rocznica powstania „niebieskich beretów”

W bieżącym roku przypada jubileusz 50-lecia sformowania 7. „Łużyckiej” Dywizji Desantowej. Był to jedyny w dziejach sił zbrojnych Polski związek taktyczny piechoty morskiej.

W piątek 14 czerwca zostanie otwarta w Spichlerzach na Ołowiance wystawa pt. „7. „Łużycka” dywizja desantowa 1963-1986. Historia, działalność, symbolika, barwa i broń”, dokumentująca działalność dywizji zarówno w wymiarze wojskowym jak i cywilno-produkcyjnym. Pamiętać bowiem należy, iż „niebieskie berety” miały swój niemały wkład w wiele przedsięwzięć produkcyjno-budowlanych związanych z dynamicznym rozwojem infrastruktury komunikacyjnej Trójmiasta w latach 70. Dywizja powstała w okresie eskalacji wyścigu zbrojeń między ówczesnymi blokami polityczno-wojskowymi. Wcześniej w latach 1951-1962 piechota morska stanowiła integralną część Marynarki Wojennej, jednak w wyniku zmian koncepcyjnych użycia sił morskich a także ustaleń z ówczesnymi sojusznikami wyłączono ją spod dowództwa floty.

„Niebieskie berety” stanowiły na wybrzeżu wizytówkę sił zbrojnych. Do jednostki kierowano najnowocześniejszy sprzęt i uzbrojenie. Podobnie wyglądała sytuacja w 2. Brygadzie Okrętów Desantowych w Świnoujściu mającej za zadanie zapewnić przerzut desantu. W latach 1964-1975 brygada została wyposażona w 41 środków desantowych (kutrów i okrętów) o tonażu ponad 20. tys. ton wyporności i zdolności wysadzenia taktycznego desantu w sile około 100 czołgów i transporterów oraz do 2. tys. żołnierzy. Przez wiele lat 2. BOD była liderem polskiej floty pod względem stanu osobowego oraz ilości i wyporności okrętów.

W latach 70./80. obie jednostki przeszły wiele wspólnych szkoleń i ćwiczeń, zgrały się i stanowiły spójny element w systemie obronnym Polski w ówczesnych uwarunkowaniach geopolitycznych. Marynarze i żołnierze „niebieskich beretów” uczestniczyli we wszystkich manewrach Układu Warszawskiego na Bałtyku min: „Proliw-63”, „Bryza-64”, „neptun-65”, „Wrzesień-67”, „Odra-Nysa-69”, cyklu ćwiczeń „Braterstwo-Broni”, „Fala”, „Sojusz” i „Barakuda”. Nierzadko ćwiczenia te odbywały się w trudnych warunkach pogodowych, miały niezwykle dramatyczny przebieg, zaangażowane były w nich olbrzymie siły i środki wszystkich Rodzajów Sił Zbrojnych ówczesnych państw członkowskich Paktu Warszawskiego.

W 1986 r. dywizja została przemianowana na brygadę obrony wybrzeża z zachowaniem numeru oraz nazwy wyróżniającej. Rysująca się w relacjach NATO-Układ Warszawski polityka odprężenia w tym rokowania wiedeńskie znalazły przełożenie na wzajemne redukowanie potencjału wojskowego sojuszy. W latach 1989-1994 trwał proces powolnego wygaszania morskich sił desantowych Polski. 2. Brygada Okrętów Desantowych została zredukowana do dywizjonu. 7. BOW natomiast uległa w 1994 r. likwidacji jako związek taktyczny a część z jej pododdziałów stała się zalążkiem dla powstania nowych jednostek wojskowych z innymi zadaniami i o zupełnie innym przeznaczaniu.

Obecnie tradycje żołnierzy desantu morskiego kultywowane są w 7. „Pomorskiej” Brygadzie Obrony Wybrzeża w Słupsku, która przejęła symbolikę po dawnych jednostkach.

Tekst opracowali: Zbigniew Kozłowski, Wojciech Mazurek

„7. „Łużycka” dywizja desantowa 1963-1986. Historia, działalność, symbolika, barwa i broń”
14.06.2013-29.09.2013
Spichlerze na Ołowiance