Nasi partnerzy – Muzeum Historii Kultury w Oslo

Jednym z dwóch partnerów Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku przy realizacji projektu „Centrum Konserwacji Wraków Statków wraz z Magazynem Studyjnym w Tczewie – budowa infrastruktury kultury Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku” jest Kulturhistorisk museum Universitetet i Oslo (Muzeum Historii Kultury w Oslo – KHM).

Głównym obszarem współpracy NMM w Gdańsku z KHM w Oslo w ramach Projektu będzie wymiana doświadczeń i dobrych praktyk w zakresie digitalizacji. W 2015 roku instytucje zorganizują wspólnie z Norweskim Muzeum Morskim w Oslo konferencję w Gdańsku poświęconą konserwacji i digitalizacji zbiorów muzealnych.

Muzeum Historii Kultury w Oslo od początku lat 90 ubiegłego wieku uczestniczy w krajowej kooperacji na rzecz tworzenia wspólnej bazy danych muzeów uniwersyteckich. Jest również administratorem i głównym dostawcą treści do internetowego katalogu w ramach portalu Universitetsmuseenes Samlingportaler www.unimus.no. W katalogu prezentowane są wizerunki (kilka tysięcy na zasadach Creative Commons), mapy i opisy zbiorów archeologicznych. Portal zawiera również katalog ponad 450 tysięcy zdjęć udostępnionych przez muzea uniwersyteckie. W niedalekiej przyszłości zasoby mają zostać powiązane z portalem Europeana.

Muzeum w Oslo jest jedną z najbardziej znaczących instytucji kultury w Norwegii i posiada największą w kraju kolekcję zabytków archeologicznych, etnograficznych i numizmatów. Kolekcja zbiorów archeologicznych została zapoczątkowana w 1811 roku, gdy Norges Vel (Norweskie Stowarzyszenie dla Rozwoju) rozpoczęło gromadzenie zabytków archeologicznych, a następnie została przejęta przez Uniwersytet w Oslo, by obecnie w ramach KHM stanowić bogatą kolekcję ponad miliona obiektów. Kolekcja etnograficzna gromadzona jest od 1857 roku i liczy ponad 55 000 obiektów z całego świata.

Gabinet monet, od chwili powstania w 1817 roku do dziś, zgromadził imponującą kolekcję ponad ćwierć miliona obiektów z całego świata. Wśród nich, jako najważniejsze wskazywany jest zbiór 20 000 monet greckich i rzymskich, ponad 5 000 monet z Europy okresu Wikingów oraz ponad 20 000 monet norweskich z epoki Wikingów i średniowiecza. Zbiory prezentowane są na wystawach stałych i czasowych w Muzeum Historycznym i Muzeum Łodzi Wikingów, a także dostępne są za pośrednictwem Internetu.

Obok działalności wystawienniczej Muzeum Historii Kultury w Oslo realizuje liczne projekty w zakresie kultury oraz jest aktywne w obszarze digitalizacji. Do najważniejszych projektów realizowanych w ostatnich pięciu latach przez muzeum należą:

1. Avaldsnes Royal Manor Project – realizowany w latach 2011 i 2012. Głównym celem projektu było określenie znaczenia królewskiej siedziby w Avaldsnes we wczesnym Królestwie Norweskim, a także wcześniej w początkach naszej ery. W ramach projektu prowadzono prace archeologiczne mające na celu pozyskanie materiału źródłowego do analiz.
2. Creativity and Innovation in a World of Movement – realizowany w latach 2010-2012, finansowany ze środków HERA (Humanities in the European Research Area – stanowi partnerstwo 21 europejskich organizacji www.heranet.info). Głównym obszarem zainteresowania projektu było określenie wpływu globalizacji na pobudzenie bądź ograniczenie kreatywnych form kultury. Projekt obejmował: Europę, Indie, Afrykę, Australię oraz kontynenty obu Ameryk wraz ze strefą Karaibską. W projekcie partycypowały: School of History and Anthropology z Wielkiej Brytanii, Free University Amsterdam z Holandii, Manchester Metropolitan University z Wielkiej Brytanii oraz Museum of Cultural History z Norwegii.
3. Death, Materiality and the Origin of Time – realizowany od 2011 roku. Celem projektu jest analiza relacji między śmiercią, kulturą materialną i czasem, stanowiącym najbardziej abstrakcyjny termin wśród wymienionych pojęć. Ceremoniał pogrzebowy i wierzenia związane ze śmiercią stanowią jeden z kluczowych elementów projektu. W ramach jego realizacji przeprowadzony zostanie szereg eksperymentów, a efektem będzie wystawa w Muzeum Historii Kultury w 2015 roku.
4. Gokstad revitalized – rozpoczęty w 2009 roku. Głównym celem projektu jest zbudowanie kontekstu wokół kurhanu w Gokstad oraz odpowiedź na pytanie kim był tzw. człowiek z Gokstad, złożony (wraz z przedmiotami i zwierzętami) w komorze grobowej na łodzi (obecnie eksponowanej w Muzeum Łodzi Wikingów w Oslo). Prowadzone badania mają wykazać znaczenie pochówku oraz całego obszaru wokół kurhanu dla epoki wikingów i zapewnić mu właściwe miejsce w norweskim dziedzictwie kulturowym. Projekt jest realizowany ze środków Anders Jahre’s Humanitarian Foundation.
5. Making Sense Through the Senses. Exploring the Aesthetics of Ritual – project finansowany ze środków własnych KHM. Genezą projektu jest teza, że każda grupa społeczna, każde działanie podejmowane przez jednostkę i każde zjawisko znane człowiekowi ma formę, wymiar materializacji, znaczenie i element sensu. Celem projektu jest badanie relacji między nimi, co zostanie osiągnięte przez analizę i porównanie rytuałów w czterech częściach świata: w Polinezji, Sri Lance, Zanzibarze i Południowej Ameryce. Szczególna uwaga zostanie poświęcona związkowi między kompozycją i strukturą rytuałów a postrzeganiem oraz wartościami, których nosicielami są społeczności uczestniczące w rytuałach.
6. Religion and Money – interdyscyplinarny projekt, którego celem jest budowa kontekstu dla kluczowych zbiorów numizmatycznych KHM, realizowany w oparciu o dane historyczne, kulturę materialną oraz analizę powiązań religii i pieniędzy w starożytnych i średniowiecznych społecznościach. Badania obejmą dziedziny: archeologii, historii, numizmatyki, teologii i antropologii. Tak przekrojowa analiza materiału prowadzona jest po raz pierwszy. Głównymi tematami badań są pieniądz i moralność, święte miejsca i użycie pieniędzy, ekonomia zbawienia.
7. The Assembly Project – (TAP) jest międzynarodowym projektem realizowanym w latach 2010-2013, którego celem jest badanie pierwszych systemów rządzenia w Północnej Europie. Ściśle dotyczy on miejsc zgromadzeń w Północnej Europie w okresie między 400 a 1500 rokiem naszej ery. Projekt finansowany jest z funduszy HERA Joint Research Programme.
8. The Liceo Project – projekt eksplorujący obszar południowej granicy Villi Hadriana niedaleko Tivoli około 60 km od Rzymu. Głównym celem projektu jest poznanie i zrozumienie funkcji i chronologii budynków na badanym obszarze (określanym potocznie jako Liceo). Drugim celem jest odtworzenie mapy zabudowań przy użyciu systemu informacji geograficznej, a także cyfrowa próba rekonstrukcji budynków. Efektem projektu będzie monografia oraz działania edukacyjne, ponieważ w projekcie wezmą udział studenci z Norwegii i Szwecji.
9. The Neretva Valley Project – (NVP) – projekt badawczy, którego przedmiotem jest główny szlak komunikacyjny z wybrzeża Adriatyku w głąb Bałkanów na dzisiejsze obszary Chorwacji i Bośni i Hercegowiny, w okresie 200 p.n.e – 200 n.e. Celem projektu jest głębsze zrozumienie przenikania kulturowego w tym rejonie i romanizacji południowej llirii i Dalmacji. Kolejny cel to stworzenie mapy osad w dolinie Neretwy. Projekt współfinansowany przez KHM rozpoczął się w 2009 roku.
10. Saving Oseberg Project – projekt ratunkowy, którego celem jest zabezpieczenie zbiorów ze znalezisk z epoki Wikingów w Oseberg. Ze względu na metody konserwacji stosowane wieki temu, wiele obiektów jest w złym stanie zachowania i wymaga opracowania nowych metod konserwacji, pomagających zabezpieczyć te zbiory dla przyszłości. Konserwacji (rekonserwacja, konserwacja zachowawcza) towarzyszy dokumentacja. Projekt finansowany jest ze środków Królestwa Norwegii oraz Uniwersytetu w Oslo.

Muzeum Historii Kultury w Oslo posiada ponad dwudziestoletnie doświadczenie w realizacji projektów z zakresu digitalizacji, w tym tworzeniu zasobów cyfrowych, organizacji baz danych, systematyzacji i archiwizacji oraz publikacji online. Muzeum przeprowadziło w tym czasie digitalizację liczącego ponad 500 tysięcy negatywów archiwum fotograficznego (efekty udostępniono na portalu unimus www.unimus.no).

Od początku lat 90. XX wieku muzeum uczestniczy w krajowej kooperacji na rzecz tworzenia wspólnej bazy danych muzeów uniwersyteckich, gdzie pełni wiodącą rolę. Jest również administratorem i głównym dostawcą treści do internetowego katalogu w ramach portalu Universitetsmuseenes Samlingportaler www.unimus.no. W katalogu prezentowane są wizerunki (kilka tysięcy na zasadach Creative Commons), mapy i opisy zbiorów archeologicznych. Portal zawiera również katalog ponad 450 tysięcy zdjęć udostępnionych przez muzea uniwersyteckie. W niedalekiej przyszłości zasoby mają zostać powiązane z portalem Europeana.

Projekt pn.: „Centrum Konserwacji Wraków Statków wraz z Magazynem Studyjnym w Tczewie – budowa infrastruktury kultury Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku” realizowany w ramach Programu „Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego”. Wsparcie udzielone z funduszy norweskich i funduszy EOG, pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii oraz środków krajowych.