BalticRIM wspiera ochronę dziedzictwa morskiego

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku jest parterem międzynarodowego projektu badawczego BalticRIM Baltic Sea Region Integrated Maritime Cultural Heritage Management (Zintegrowane zarządzanie morskim dziedzictwem kulturowym regionu Morza Bałtyckiego).

Projekt BalticRIM ma na celu włączenie dziedzictwa kulturowego do procesu tworzenia planu przestrzennego Morza Bałtyckiego. Morskie dziedzictwo kulturowe, takie jak wraki statków, pozostałości dawnych portów i przystani oraz inne stanowiska archeologiczne, może stać się pomocne w budowaniu marek miast i regionów, przyciągać utalentowanych specjalistów i zwiększać liczbę turystów. Obecnie zasoby kulturowe są w różnym stopniu brane pod uwagę podczas opracowywania morskich planów przestrzennych w krajach nadbałtyckich. BalticRIM pomaga zidentyfikować i wyznaczyć strefy morskiego dziedzictwa kulturowego, rozpoczynając współpracę między ekspertami odpowiedzialnymi za ochronę dziedzictwa a planistami.

Rejon Morza Bałtyckiego: unikatowe muzeum przeszłości
Dziedzictwo kulturowe Morza Bałtyckiego jest niezwykłe w skali światowej. W jego głębinach znajdują się stanowiska z epoki kamienia oraz liczne wraki, będące rezultatem trwającej przez stulecia intensywnej wymiany handlowej i działań wojennych. Piękny nadmorski krajobraz został ukształtowany przez ludność żyjącą z morza. Dziedzictwo to wpłynęło znacząco na tożsamość mieszkańców regionu. W ostatnich latach wzrasta jednak presja cywilizacyjna na morze i jego wybrzeża: Bałtyk jest jednym z najbardziej eksploatowanych akwenów świata. Farmy wiatrowe, akwakultura oraz pozyskiwanie surowców zaczynają wkraczać w ograniczoną morską przestrzeń. Działania te mogą zagrozić zabytkom dokumentującym naszą przeszłość.

Jak planowanie przestrzenne może pomóc w ochronie dziedzictwa morskiego?
Morskie planowanie przestrzenne umożliwia nadawanie priorytetu określonym działaniom, podejmowanym na akwenach i terenach nadmorskich, co przyczynia się do osiągania zrównoważonego rozwoju w rejonie Morza Bałtyckiego. Niestety, zasoby kulturowe były do tej pory brane pod uwagę w trakcie planowania w niewystarczającym stopniu. Eksperci do spraw ochrony dziedzictwa często nie wiedzą, czego potrzebują planiści, a ci nie wiedzą, jak traktować obszary o dużej wartości kulturowej. BalticRIM ma wypełnić tę lukę przez opracowanie wspólnych standardów i instrumentów służących znajdowaniu, ocenianiu i wprowadzaniu dziedzictwa kulturowego do planowania przestrzennego. Ostatecznym celem projektu jest nie tylko ochrona stanowisk archeologicznych czy zabytkowych obiektów, lecz także zwiększenie bezpieczeństwa planowania. Specjaliści zajmujący się ochroną dziedzictwa i planowaniem przestrzennym oraz inne grupy zawodowo związane z morzem ściśle współpracują nad przykładami dobrej praktyki i współpracy.

Jak morskie dziedzictwo kulturowe może przysłużyć się zrównoważonemu rozwojowi?
Współpraca partnerów w ramach projektu BalticRIM ma przynieść wiele nowych danych, dotyczących morskiego dziedzictwa kulturowego w regionie Morza Bałtyckiego. Będą one wykorzystywane do celów gospodarczych. Na wybranych przykładach zostaną pokazane możliwości wykorzystania historycznych obiektów, wraków oraz podwodnych i nadbrzeżnych krajobrazów przez turystów i płetwonurków.

Tam, gdzie przeszłość spotyka przyszłość
Komisja Europejska wybrała BalticRIM jako projekt Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018. Inicjatywa ta zachęca coraz więcej osób do odkrywania i angażowania się w ochronę i promocję europejskiego dziedzictwa kulturowego oraz wspiera poczucie przynależności do wspólnej europejskiej przestrzeni. Przedstawiając Bałtyk jako przykład, BalticRIM pomaga zrozumieć, jak bardzo europejskie dziedzictwo kulturowe związane jest z otaczającymi nasz kontynent morzami i oceanem.

Partnerstwo
Liderem projektu jest Archäologische Landesamt Schleswig-Holstein, ALSH.

Członkami zespołu projektowego są archeolodzy i konserwatorzy zabytków z Danii, Estonii, Finlandii, Litwy, Polski, Rosji i Niemiec. Obecnie trwa opracowywanie zasobów wód przybrzeżnych o wielkim potencjale archeologicznym, wymagającym specjalnej ochrony.

Okres realizacji projektu:
październik 2017 – październik 2020

Program współfinansujący:
Interreg Baltic Sea Region

Budżet: 2 955 000 euro

Strona projektu – www.submariner-network.eu/balticrim